پنجشير نمونه وحدت و يكپارچگي در افغانستان
عزیز احمد حنیف
اتحاد و يكپارچگي يگانه ويژگي مردم پنجشير است كه به رهبري مدبرانه قهرمان ملي كشور شهيد احمد شاه مسعود در دو دوره جهاد و مقاومت، اين ولايت را به يگانه محور تصميم گيري در سياست افغانستان مبدل كرده است.
پنجشير از لحاظ نفوس و مساحت جغرافيايي شايد با چند ولايت كوچك قابل مقايسه باشد اما نقش مثبت و فعال آن در حفظ استقلاليت سياسي كشور و دفاع از ارزش هاي ملي و تاريخي افغانستان، با هيچ ولايتي قابل مقايسه نيست.
پنجشير در زمان جهاد با اندكترين وسايل دست داشته و كمترين تلفات در مقابل نيروهاي اشغالگر شوروي استادگي كرد و با وارد نمودن بيشرين خسارات نظامي و اقتصادي بالاي دشمن، اتحاد جماهير شوروي زمان را شكست داد؛ ضربات سنگيني كه در پنجشير بالاي قواي نيروهاي نظامي شوروي وارد شد، سبب خروج روسيه از افغانستان و فروپاشي اتحاد جماهير شوروي به سطح جهان گرديد.
مجاهدين پنجشير در مرحله انقلاب اسلامي و تصرف شهر كابل در حفظ ثبات سياسي نيم بند و بعد از آن در دوره مقاومت، روزگار دشواري را متحمل شده و به عنوان يگانه محور سياسي از آزادي ملت پاسداري نمود.
رمز موفقيت پنجشير در اين دوره ها، فقط وحدت و يكپارچگي مردم آن بوده كه هيچ وقت اين ارزش اجتماعي را از دست نداده اند.
مؤرخ معروف مسلمان، ابن بطوطه، هفت قرن پيش از راه بغلان وارد پنجشير شده و يكي از ويژگي هاي پنجشير، وحدت و يكپارچگي باشندگان آن را در كتاب خويش ياد داشت نموده است.
نام پنجشير به نام پنج برادر گره خورده است كه قبرهاي آنان در مناطق مختلف اين ولايت واقع بوده و به اساس برخي روايات تاريخي در زمان سلطان محمود غزنوي، بند معروف غزنه را به نمايندگي از طرف مردم شان، بسته كردند.
پيوندهاي اجتماعي ميان مردم پنجشير مانند ساير مناطق افغانستان بر مبناي نسب بوده وهر قريه منسوب به يك پدر، دو پدر، سه پدر يا بالاتر از آن مي باشد كه در مراتب بالا قريه هاي بزرگ به هم نزديك شده و ارتباطي ميان آنها بر قرار مي شود.
در مجموع، تمام اهالي پنجشير، خود را از يك خانواده پنداشته و در صورت وقوع هرنوع اختلاف و پراكندگي اجتماعي كه در سرشت هر اجتماع نهاده شده، وحدت و يگانگي خويش را فراموش نمي كنند.
با وجود آنكه وحدت و يكپارچگي يكي از اوصاف ويژه باشندگان پنجشير در امتداد تاريخ بوده است، اما نتيجه آن را مردم اين ولايت در سه دهه اخير احساس نمودند؛ حال باور دارند كه همين خصوصيت اجتماعي، ايشان را نه تنها در افغانستان بلكه در سطح جهان اعتماد بخشيده و به يكي از محورهاي عمده تصميم گيري در كشور مبدل كرده است.
البته شرط اساسي براي تبارز اين نيروي اجتماعي رهبريت سالم است؛ درست همانطوري كه رهبر فقيد آزادي خواه كشور، شهيد مسعود، ايشان را رهبري نمود.
باشندگان پنجشير منسوب به چند قوم بوده كه در مجموع همانطوري كه پيامبر بزرگوار اسلام فرموده است: "مانند جسد يگانه اي اند كه وقتي به يكي از اعضاي آن آسيب رسد، همه بدن در تب و بي خوابي آن سهم مي گيرد". اين ولايت مي توان يگانه نمونه اي براي وحدت ملي در افغانستان باشد.